Bugünkü habere göre ABD’de İHA ile kargo teslimatı başlamış.
Sanki dünyada ilk defa başlamış gibi görünüyor, oysa ki Japonya’da çoktan başlamış olduğunu biliyor muydunuz?
Herkesin bildiği ‘Rakten’ tarafından piyasaya sunulan ‘Rakten Drone – Sora-Raku’ 100’den fazla ürünleri belirli bir hatta müşteriye teslim etmektedir.
Özel aplikasyonu kullanarak cepten sipariş verebileceği için bundan sonra hem ürün sayısı hem de alanı genişleterek dev bir piyasaya dönüşecek gibi görünüyor.
Bunun için ilk olarak mülkiyet hakkının hangi yüksekliğine kadar geçerli olduğunu tespit etmemiz gerekecektir.
Sizin arazinizin üzerinden izinsiz kimse geçemez, değil mi? Ama üzerinde çok yüksek bir yerde sizden izinsiz bir uçak geçiyor diye şikayet etmiyorsunuz. Yani her ne kadar sizin arazinizin üzerinde olsa da ‘uzaya kadar bu benim’ diyemeyeceğiz anlaşılıyor.
Hangi yükseklikten itibaren artık sizin mülkiyet hakkınızı ileri süremeyeceği konusu her ülkede farklı olabilir. Türkiye’de hala belli bir açıklama yoktur.
Türkiye’de kalabalık bir yerde İHA kullanmak yasaktır. Gözle görülmeyen bir yerde uçurmak da gece uçurmak da yasaktır. Binaya belli mesafeden daha fazla yaklaştırmak da yasaktır.
Lojistik sektöründe İHA ile mal taşıyabilmek için kalabalık bir yerde olsa da gözle görülemeyecek kadar uzağa ve binanın yanı başında da uçurmaya izin verilmek zorundadır.
Mülkiyet hakkını ileri süremeyen yüksekliği de belli olması gerekecek. Böylece o yükseklik ile uçağın daha fazla alçalamayacak yüksekliği arası o ülkenin İHA ile mal taşıyabilecek aran adayı olacaktır.
Elbette sorunlar bu kadar az ve basit değildir. Ama bu konuya netlik kazandırmadan önce asla bu piyasa açılmayacaktır.
Halen İHA’nın uçuş süresi pek uzun olmadığı için özellikle şehir içinde uçurmaya izin verilmesi hem günlük işlere hız kazandırması hem de maliyeti azaltma konusunda önemlidir. Gece uçurmaya izin verilmesi de işe hız kazandırma konusunda çok önemlidir.
Dünya’da lojistik açısından oldukça önemli bir yere sahip Türkiye’nin bu konu hakkında kapsamlı kanun değişikliğini Resmi Gazete de yayınlayacağı günü merakla bekliyorum.
Av. Keiko Torigoe
