ABD Senatosu, Boeing 737MAX raporlarını gizlediği iddiası

ABD Senatosu Ticaret Komitesi’nin yayımladığı rapora göre, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) ve Boeing yetkilileri, 737 MAX’in yeniden sertifika çalışmalarında usulsüzlük yaptı ve “kazalarda payı olan kritik bilgileri gizlemeye çalıştı.”

737 MAX, hatalı sensörler ve uçağın burnunu tekrar tekrar aşağı iten tasarım hatası sebebiyle Lion Air’in 610 ve Ethiopian Airlines’ın 302 sefer sayılı uçuşlarında kazaya sebep olmuştu. 346 kişinin hayatına mal olan kazalardan sonra ABD’de 2019 Mart’ında söz konusu uçağın uçuşu yasaklanmıştı.

Komitenin cuma yayımlanan raporunda, Boeing yetkililerinin test pilotlarına denemeler sırasında yardımcı olduğunu, tepki sürelerini hızlandırmak için hangi kontrollerin kullanılacağını önceden söylediğini ve bunun yaklaşık 4 saniyelik bir pilot tepki süresiyle sonuçlandığını iddia eden bir muhbir referans gösterildi.

Zira diğer bir testteki başka pilot, yaklaşık 16 saniyede tepki verdi.

Independent Türkçe’nin derlediği The Guardian’ın haberine göre, Ticaret Komitesi bu bilgilerin bir FAA personeliyle görüşmede doğrulandığını da bildirirken Başkan Roger Wicker, raporun “havacılık güvenliği denetiminde önemli hatalar ve FAA’da yaşanan başarısız liderlik örnekleri” içerdiğini söyledi.

Raporun devamında, birden fazla bağımsız muhbirin, FAA’in üst yönetiminin 737 MAX’in eğitim sertifikası düzeyini belirlemede suç ortağı olduğunu iddia etmek için komiteyle temasa geçtiği vurgulandı.

Boeing, 737 MAX yüzünden bir ceza soruşturmasıyla da karşı karşıya. Komite, incelemenin devam eden soruşturma sebebiyle kısıtlandığını belirtirken FAA’in “üst düzey liderlerini” MAX kazalarıyla ilgili yürütülecek muhtemel bir ABD Ulaştırma Bakanlığı soruşturmasını engellemekle suçladı.

Raporun yayımlanmasından sonra cuma bir açıklama yapan Boeing, komitenin bulgularını “ciddiye” aldıklarını ve “raporu tam olarak incelemeye devam edeceklerini” bildirdi.

FAA de aynı gün içinde açıklama yaparken “komitenin bir dizi asılsız iddiayı içerdiğini kabullendiği belgeyi dikkatlice incelediğini” ifade etti.

“Lion Air’in 610 ve Ethiopian Airlines’ın 302 sefer sayılı uçuşlarını içeren trajik kazalarda rol oynayan güvenlik sorunlarının gerekli tasarım değişiklikleri yoluyla ele alındığından ve FAA’yle ortakları tarafından bağımsız olarak onaylandığından” emin olduklarını ekledi.

Standartlara uymayan uçaklarla yolcular taşınmış

Bununla birlikte raporda, ABD’li şirket Southwest Airlines’ın gerekli bakımın tamamlandığı konusunda bir onay olmadan, FAA standartlarına uymayan büyük onarımlar yaptığı uçaklarla 150 binden fazla uçuş gerçekleştirdiğinin, toplam 17,2 milyon yolcu taşıdığının ve “milyonlarca yolcuyu potansiyel bir tehlikeye attığının” altını çizildi.

Southwest Airlines ise raporun farkında olduğunu ve nihai güvenliği sağlayan standartların gevşemesine tolerans göstermediklerini bildirdi.

FAA, 737 MAX’in hizmete geri dönmesini kasımda onaylamıştı. Bununla birlikte Brezilya’da uçuşlar yeniden başlarken ABD’deki söz konusu uçakla yasaktan sonraki ilk ticari uçuşun 29 Aralık’ta yapılması planlanıyor.