Teksas’ta Spacex roketinin çevreyi kirlettiği iddiası

SpaceX’in roketlerinin ABD’nin Teksas eyaletinin sularını kirlettiği öne sürüldü. Şirket, çevre yasalarını ihlal ettiğine yönelik iddiaları reddediyor.

CNBC’nin 12 Ağustos tarihli haberinde Elon Musk’a ait uzay şirketinin, Teksas’taki su kaynaklarına ve bunların yakınına zararlı maddeler içeren suyu döktüğü öne sürüldü.

SpaceX’in roketlerini fırlattığı tesisi Starbase, Teksas’ta yer alıyor.

Habere göre eyaletin Teksas Çevre Kalitesi Komisyonu, Starbase’teki su tahliye sisteminin, izin alınmadan çevreye boşaltıldığını ifade ediyor.

Komisyon, geçen yıl 6 Ağustos’ta bu türden 14 olayla ilgili şikayetleri içeren bir mektup aldığını ekliyor.

CNBC, eyalete bağlı kuruluşun inceleme sonucunda SpaceX’in bu yıl mart-temmuz döneminde endüstriyel atık olan suyu 4 kez çevredeki su kaynaklarına boşalttığını saptadığını öne sürüyor.

Su tahliye sistemleri, alev saptırıcılarla birlikte, yörünge test uçuşları ve roket fırlatmalarından kaynaklanan ısı, ses ve enerjiyi dağıtıyor. SpaceX, dünyanın en büyük roketi Starship’in geçen yılki ilk fırlatılışından önce Teksas’taki tesisine böyle bir sistem inşa etmemişti.

Tahliye sisteminin sonraki aylarda kurulmasının ardından ABD Çevre Koruma Ajansı bir inceleme yürütmüştü.

CNBC’nin aktardığı üzere devlet kurumunun bu yıl 13 Mart’ta sistemde ihlaller olduğunu bildirmesine rağmen SpaceX bir sonraki gün Starship’i fırlatmıştı.

SpaceX, haberin pazartesi günü yayımlanmasının ardından yaptığı açıklamada iddiaları reddetti:

“Hem Teksas Çevre Kalitesi Komisyonu hem de Çevre Koruma Ajansı’yla süregelen koordinasyonumuz boyunca, su tahliye sisteminin çalışmasının durdurulması gerekip gerekmediğini açıkça sorduk ve operasyonların devam edebileceği yönünde yanıt aldık.”

Şirket çevreye herhangi bir zarar vermediğini savunuyor.

Atık suyla ilgili en büyük endişe, içindeki cıva oranının çok yüksek olduğunu gösteren belgelerden kaynaklanıyor.

SpaceX’in tahliye sistemiyle ilgili hazırladığı izin belgesinde, boşaltım noktalarından birindeki suyun 1 literesinde 113 mikrogram cıva olduğu yazıyor. Eyalette izin verilen oransa litre başına en fazla 2,1 mikrogram.

Öte yandan şirket, suda “saptanabilecek miktarda cıva bulunmadığını” ve belgede yazım hatası yapılmış olabileceğini savunuyor.

Çevre mühendisi Eric Roesch, Çevre Koruma Ajansı ihlalleri martta bildirmesine rağmen SpaceX’in izin başvusunu temmuzda yaptığına da dikkat çekiyor.

Normalde ihlal bildiriminden sonraki 30 gün içinde başvuru yapılması gerektiğini söyleyen Roesch ekliyor:

“Yıllardır atık su yönetmeliklerini ihlal ediyorlar ve görünüşe göre Federal Havacılık İdaresi’nin onayıyla bunu yapmayı sürdürüyorlar.”

Uzay şirketinin roket fırlatmadan önce ABD Federal Havacılık İdaresi’nden izin alması gerekiyor. Starhip’in 4. test uçuşu 6 Haziran’da geçekleştirilmişti.

Kuruluş son iddialarla ilgili henüz bir açıklama yapmadı. Ancak çevre etki değerlendirilmesi için bu hafta yapılması planlanan toplantıları belli olmayan bir tarihe erteledi. Toplantılar, Starship’in sonraki fırlatmalarıyla ilgiliydi.

SpaceX’in sahibi Musk, şirketin açıklamasına “CNBC berbat” diye yorum yapmakla yetindi. (Independent Türkçe)