İlk uzay yürüşü için astronotlar uzaya gönderildi

Dört özel astronot Salı günü erken saatlerde SpaceX’e ait Crew Dragon kapsülüyle uzaya fırlatıldı.

SpaceX’in yeni uzay giysisi tasarımlarını test etmeyi ve özel bir uzay firmasının himayesinde yapılacak ilk uzay yürüyüşünü gerçekleştirmeyi amaçlayan beş günlük Polaris Dawn görevi böylelikle başladı.

Milyarder bir girişimci, emekli bir askeri savaş pilotu ve iki SpaceX çalışanından oluşan mürettebat, NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden ABD’nin Doğu Yakası yerel saatiyle 05.23’te uzaya gönderildi.

Kapsül yaklaşık dokuz buçuk dakika sonra yörüngeye ulaştı. Crew Dragon bundan üç dakika sonra destek gövdesinden ayrıldı.

Falcon 9 roketiyse denizdeki bir piste güvenli şekilde indi.

View of Earth and Dragon’s Skywalker shortly after the Polaris Dawn crew launched into an orbit of ~190 x 1,216 km pic.twitter.com/BFbLzduUZm

— SpaceX (@SpaceX) September 10, 2024

Bu, Crew Dragon aracının şimdiye kadarki beşinci ve en riskli özel görevi. Uzay aracı sonunda oval şekilli bir yörüngeye yerleşecek, Dünya’ya en yakın 190 kilometre, en uzak ise 1400 kilometre mesafede olacak. Bu da 1972’de ABD Apollo ay programının sona ermesinden bu yana herhangi bir insanın uzayda ulaşacağı en uzak mesafe olacak.

Geçen ayki fırlatma girişimi, SpaceX’in fırlatma rampasındaki yer ekipmanında meydana gelen küçük bir helyum sızıntısı nedeniyle kalkıştan saatler önce ertelenmişti. SpaceX sızıntıyı giderdi, ancak şirketin Falcon 9 roketinin uçuşları, daha sonra başka bir misyon sırasındaki arıza nedeniyle askıya alındı.

Bu durum, Polaris Dawn misyonunun başlamasını daha da geciktirdi. Salı günkü fırlatma ise elverişsiz hava koşulları nedeniyle yaklaşık iki saat gecikti.

Geçmişte sadece yüksek eğitimli, iyi finanse edilen hükümet astronotları uzay yürüyüşü yapmıştı. Uluslararası Uzay İstasyonu’nun kurulduğu 2000 yılından bu yana yaklaşık 270 astronot uzaya gitti. Çin’e ait Tiangong uzay istasyonunda ise 16 Çinli astronot uzay yürüyüşü gerçekleştirdi.

View of Earth and Dragon’s Skywalker shortly after the Polaris Dawn crew launched into an orbit of ~190 x 1,216 km pic.twitter.com/BFbLzduUZm

— SpaceX (@SpaceX) September 10, 2024

Uzay yürüyüşü misyonun üçüncü günü yapılacak

Polaris Dawn uzay yürüyüşü, misyonun üçüncü gününde Dünya’dan 700 kilometre uzaklıkta yapılacak ve yaklaşık 20 dakika sürecek. SpaceX’in Crew Dragon aracı tüm kabininin basıncını yavaşça azaltacak.

Araçta, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bulunan hava kilidi bulunmuyor. Dört astronot da oksijen ihtiyacını SpaceX yapımı ince uzay giysileriyle karşılayacak.

ABD’nin ilk uzay yürüyüşü 1965 yılında Gemini kapsülüyle gerçekleştirilmiş ve Polaris Dawn için planlanana benzer bir prosedür kullanılmıştı.

Gemini misyonunda da kapsülün basıncı düşürülmüş, kapak açılmış ve uzay giysili bir astronot bir ip üzerinde dışarı çıkmıştı.

Polaris Dawn misyonunun mürettabatı kimlerden oluşuyor?

Pilot ve elektronik ödeme şirketi Shift4’ün milyarder kurucusu 41 yaşındaki Jared Isaacman, 2021’de SpaceX ile gerçekleştirdiği Inspiration4 uçuşunda olduğu gibi Polaris misyonunu da finanse ediyor.

Isaacman bu misyonlar için ne kadar ödeme yaptığını söylemeyi reddetse de maliyetin yüz milyonlarca doları bulduğu tahmin ediliyor.

Polaris Dawn is go for launch pic.twitter.com/tx1gUyZjZr

— SpaceX (@SpaceX) September 10, 2024

Isaacman’a ABD Hava Kuvvetleri’nden emekli yarbay 50 yaşındaki Scott Poteet ve SpaceX çalışanları 30 yaşındaki Sarah Gillis ve 38 yaşındaki Anna Menon eşlik ediyor.

Uzay yürüyüşü için Isaacman ve Gillis oksijen hattına bağlı olarak uzay aracından çıkacak, Poteet ve Menon kabinde kalacak.

Bu misyon, Isaacman’ın özel Polaris programının ilkini oluşturuyor. Program, gelecekte başka bir Crew Dragon misyonunun ardından SpaceX’in Starship adlı dev roketiyle bir uçuşu da içeriyor.

Dört kişilik mürettebat, kozmik radyasyonun ve uzay boşluğunun insan vücudunu nasıl etkilediğine ışık tutmayı amaçlayan bir dizi bilimsel deneye katılarak Uluslararası Uzay İsrasyonu’nda yaşayan astronotlar üzerinde onlarca yıldır yapılan çalışmalara katkıda bulunacak.

NASA, uzay mekiklerini 2011’de emekliye ayırmıştı. SpaceX’e ait Dragon Crew, şimdiye kadar Uluslararası Uzay İstasyonu ve dünya arasında dokuz astronotlu misyon gerçekleştirdi.

Şirket daha önce dört özel misyonda uçmuştu. Bunlar Isaacman’ın Inspiration4’ü ve Houston merkezli Axiom Space tarafından düzenlenen üç özel astronot uçuşu.

Boeing ise Crew Dragon’a rakip olabilecek benzer bir uzay aracı olan Starliner’ı geliştirmek için çalışıyor.

Ancak Starliner’ın Haziran ayında başlayan ve ilk kez insanla düzenlenen son NASA test misyonu, sorunlar nedeniyle geçen hafta astronotlarını Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bırakıp Dünya’ya dönmüştü.