Ukrayna’ya Batı’dan silah yardımı

NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’da iki gün süren gayrıresmi toplantıda, Ukrayna’ya yapılacak silah ve mali destek ile 9-11 Temmuz’da Washington’da yapılacak NATO Zirvesi’ne hazırlık çalışmalarını ele aldı.

Bakanlar, Ukrayna’ya silah yardımı için “Çok Yıllı Finansman Planı”, silah transferinin organizasyonunun NATO’ya geçmesi ve Ukrayna’nın NATO üyeliği gündemi ile toplandı.

Ancak, Rusya’nın Harkiv’de ilerlemesi ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin NATO’dan “verdikleri silahları sınırötesinde kullanma” talebi, toplantının gündemini değiştirdi.

Rusya’nın Mayıs ayı başında Harkiv’i kendi topraklarından bombalamaya başlaması üzerine, NATO başkentlerinde haftalarca süren görüşmelerin ardından, müttefiklerin büyük çoğunluğu, Moskova’dan gelen, “Savaşa taraf olursunuz” uyarılarına rağmen, Ukrayna’ya verdikleri silahların Rusya topraklarında kullanılmasına “yeşil ışık” yaktı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin Ukrayna’nın Rusya sınırında ABD silahları kullanmasına sınırlı izin verdiğini ve Başkan Joe Biden’ın bu hamleyi onayladığını doğruladı.

Biden yönetimi, “ATACMS balistik füzelerinin kullanılmasının veya Rusya içinde uzun menzilli saldırıların gerçekleştirilmesinin yasak olmaya devam ettiğini” vurguladı.

Buna göre Ukrayna, artık ABD tarafından sağlanan roketler ve roketatarlar gibi silahları, Rusya sınırının hemen ötesinde yoğunlaşan birliklere karşı veya Rus bombardıman uçaklarının fırlattığı füzeleri vurmak için kullanabilecek.

Ancak, Ukrayna sivil altyapıya veya Rusya’nın merkezindeki askeri hedeflere bu silahlarla saldıramayacak.

Ukrayna’nın NATO müttefiklerinden sağladığı silahları Rus mevzilerinde kullanmasını destekleyen ülkeler, toplantıda, “Ukrayna’nın kendisini Rusya topraklarından kaynaklanan saldırılara karşı savunma hakkının mutlak hakkı olduğunu” belirtti.

ABD’den sonra Almanya

Washington’un hemen ardından, bu izin için uzun süredir tereddüt eden Berlin’den de yeşil ışık geldi.

Başbakan Olaf Scholz’un sözcüsü Steffen Hebestreit, “Ukrayna’nın, Almanya’nın teslim ettiği silahlar da dahil, elindeki silahlarla kendisini savunma hakkına sahip olduğunu” kaydetti.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de, “Bu, uluslararası hukukun korunması, yani Ukrayna’nın meşru müdafaa hakkının korunması meselesidir. Rus saldırısı karşısında, Ukrayna’nın da kendisini savunma hakkı vardır. Bu Rusya içindeki meşru askeri hedeflere saldırmayı da içeriyor” dedi.

Rusya’nın şu anda toplarla, füzelerle ve yığınak birlikleriyle Ukrayna topraklarına, Rusya topraklarından saldırılar düzenlediğini” belirten Stoltenberg, “Eğer bu saldırıları püskürtmek için gelişmiş silahlar kullanmalarına izin verilmezse, Ukrayna’nın kendisini savunması çok zorlaşır” diye konuştu.

Bu karar, o zamana kadar böyle bir yeşil ışığın NATO’yu Rusya ile doğrudan bir çatışmaya sürükleyeceğinden korkan ABD ve Almanya için önemli bir pozisyon değişikliği anlamına geliyor. Uzmanlar, bu kararın, savaşın boyutlarını ve etkinliğini önemli ölçüde değiştireceğinin altını çiziyor.