ilk ticari süpersonik jete yeni motor

Concorde, 27 yıllık parlak kariyerinde Avrupa, Amerika ve Singapur arasında süpersonik hızda, yani sesten hızlı bir şekilde yolcu taşıdı.

Ancak 2013 yılında British Airways, düşüş yaşayan yolcu gelirlerinin, jetin yüksek bakım maliyetlerini karşılayamaması sebebiyle süpersonik uçuşlardan vazgeçme kararı aldı. Bir zamanların en hızlısı, artık emekliydi…

Şimdilerde ise ABD’de birkaç şirket, sivil taşımacılık için yeni nesil süpersonik jetler üretmek adına çalışıyor. Bu şirketler arasında Lockheed Martin, GE Havacılık ve Honeywell ile Aerion AS2 adında süpersonik bir iş jeti geliştiren havacılık şirketi Aerion Supersonic bulunuyor. Bu yeni jet, transatlantik bir uçuşu 3 saatte tamamlama, Pasifik Okyanusu’nu ise 5 saatte geçebilme hedefiyle tasarlanıyor.

Geçtiğimiz haftalarda GE Havacılık mühendisleri, sivri uçlu bu uçak için yeni süpersonik jet motoru ailesini tanıttı. Affinity olarak adlandırılan bu motorlarda  Boeing 787 Dreamliner gibi son nesil yolcu uçakları için ticari motorlar üreten GE’nin uzmanlığından yararlanılıyor.

Affinity motorları, yerden yaklaşık 19 kilometre yükseklikte çalışabilecek ve sert gürültü gereksinimlerini karşılayabilecek. Biliyoruz ki Concorde, aktif olduğu dönemlerde ses konusunda bir hayli zorluk yaşamıştı.

Motorlar mekanik tasarımlarıyla birlikte su üzerinde süpersonik, arazi üzerinde ise ses hızının altında verimli bir uçuş sağlamak için, FADEC olarak bilinen yeni nesil dijital teşhis ve kontrol sisteminden faydalanacak. GE Havacılık Genel Müdür Yardımcısı ve Entegre Hizmetler Genel Müdürü Brad Mottier, son 50 yılda ticari uçakların hızının %10’dan daha az arttığını söylüyor ve ekliyor: “Hızı arttırmak yerine kabin boyutları büyütülerek kabinler daha konforlu hâle getirildi ve uçuş menzilleri uzadı. Ancak bir sonraki adım kesinlikle hız olacak.”

GE Reports daha önce, Aerion’un tasarım anahtarının aerodinamikçi ve Aerion’un kurucusu Richard Tracy’nin önerdiği doğal laminer akış denilen bir kavram olduğunu bildirdi. Concorde’un delta şeklindeki kanatlarından farklı olarak Aerion’un kanadı, havadaki sürtünme oranını %60 oranında azaltabilen bir ön kenara sahip. Aerion’un pazarlamadan sorumlu başkan yardımcısı Jeff Miller süreci yorumlamakla birlikte bir haber de veriyor: “Operasyon maliyetini azaltmak ve uçağın sadece Atlantik’in iki kıyısı arasını kat etmesine olanak veren menzilini genişletmek için verimliliği artırmaya odaklanıyoruz.”

Aerion, 2023 yılında AS2’yi uçurmayı, 2025’te ise sertifikasyonu tamamlamayı hedefliyor. Geçen yıldan itibaren iş birliği içerisindeki GE, Lockheed Martin ve Aerion’dan oluşan takıma, jet için aviyonik geliştiren Honeywell da bu sene katıldı.